Serdecznie zapraszamy wszystkich głodnych wiedzy uczniów oraz ich nauczycieli na kolejne edycje konkursów Pingwin i Panda z biologii. Konkursy o różnym stopniu trudności przeznaczone są dla uczniów klas V, VI, VII i VIII szkoły podstawowej (Pingwin i Panda).

Konkursy z biologii odbędą się: 25.11.2022 r. - Pingwin i 19.04.2023 r. - Panda w szkołach, które terminowo dokonały zgłoszenia. Godzinę rozpoczęcia ustala szkolny koordynator konkursu. Każdy konkurs trwa 45 minut + 10 minut na sprawy organizacyjne. Materiały niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia konkursu otrzymają Państwo drogą pocztową.

Konkursy z biologii przeprowadzane są w formie testów jednokrotnego wyboru. Każdy test to 30 pytań z czterema wariantami odpowiedzi. Dla najlepszych uczniów EDI przygotował atrakcyjne nagrody.

Jeżeli mają Państwo pytania chętnie na nie odpowiemy. Prosimy o kontakt telefoniczny: (22) 509-86-70 lub na adres e-mail: edi@edi.edu.pl

EDI życzy powodzenia!

Ulotka informacyjna - konkurs PINGWIN

Ulotka informacyjna - konkurs PANDA

Zakres tematyczny - PINGWIN

Klasa V szkoły podstawowej 

1. Składniki chemiczne organizmów:

• pierwiastki budujące ciało organizmów
• podstawowe grupy związków chemicznych występujących w organizmach (białka, cukry, tłuszcze, kwasy nukleinowe, woda, sole mineralne) - budowa, przykłady i ich funkcje
• komórka zwierzęca i jej budowa
• komórka roślinna i jej budowa
• komórka bakteryjna i jej budowa
• samożywność i fotosynteza (substraty i produkty)
• dlaczego rośliny przeprowadzają fotosyntezę?
• chemosynteza
• cudzożywność
• jak odżywiają się organizmy cudzożywne?
• sposoby oddychania organizmów (oddychanie tlenowe, fermentacja, substraty i produkty

2. Mikroskop, preparaty i obserwacje:

• budowa mikroskopu optycznego
• mikroskop elektronowy
• obliczanie powiększenia mikroskopu

Klasa VI szkoły podstawowej 

1. Zakres materiału klasy 5 oraz:
2. Zwierzęta i ich królestwo:

• cechy zwierząt
• kręgowce i bezkręgowce
• grupy systematyczne kręgowców i bezkręgowców

3. Zwierzęta i ich tkanki:

• rodzaje tkanek zwierzęcych
• obserwacje tkanek pod mikroskopem
• krew jako tkanka płynna
• cechy charakterystyczne poszczególnych tkanek zwierzęcych

4. Od parzydełkowców do pierścienic:

• środowisko życia parzydełkowców
• budowa parzydełkowców
• postacie parzydełkowców
• przegląd parzydełkowców
• przedstawiciele parzydełkowców
• środowisko życia i tryb życia płazińców
• charakterystyczne cechy płazińców
• rozwój tasiemca
• przedstawiciele płazińców
• sposoby zarażenia się tasiemcem, zasady profilaktyki
• środowisko życia nicieni
• charakterystyczne cechy nicieni
• choroby wywoływane przez nicienie
• środowisko i tryb życia pierścienic
• pierścienice w przyrodzie, ich budowa
• przedstawiciele pierścienic

Klasa VII szkoły podstawowej

1. Zakres tematyczny klasy 6.
2. Świat zwierząt. Od parzydełkowców do pierścienic.
3. Aparat ruchu - aktywny i bierny:

• podział, budowa i znaczenie mięśni, szkielet osiowy, obręczy i kończyn, podział i budowa kości
• higiena i choroby układu ruchu
• budowa kręgów stanowiących aparat ruchowy głowy

4. Układ krążenia:

• budowa i funkcja
• budowa naczyń krwionośnych, serca
• grupy krwi
• proces krzepnięcia krwi
• higiena i choroby układu krążenia
• budowa i funkcje krwi

5. Układ odpornościowy:

• budowa i funkcja
• podział odporności
• zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego

6. Układ pokarmowy:

• odżywianie: składniki pokarmu (białka, cukry, tłuszcze, witaminy i ich przegląd, sole mineralne)
• budowa i funkcjonowanie układu pokarmowego
• zasady prawidłowego żywienia
• witaminy
• trawienie i wchłanianie składników pokarmowych

Klasa VIII szkoły podstawowej

1. Zakres tematyczny klasy 7.
2. Genetyka:

• przebieg replikacji
• podziały komórkowe
• ekspresja informacji genetycznej
• cechy kodu genetycznego
• podstawowe pojęcia w genetyce, w tym: gen, genotyp, fenotyp, genom, kariotyp, homozygota, heterozygota, genofor, nukleoid
• budowa kwasów nukleinowych i ich formy; budowa nukleotydu i nukleozydu
• dziedziczenie cech u człowieka, w tym grup krwi; dominacja zupełna; I i II Prawo Mendla
• podział i przyczyny zmienności, w tym: środowiskowa, rekombinacyjna i mutacyjna
• mutacje punktowe (substytucje, insercje i delecje); mutacje chromosomowe strukturalne (delecja, translokacja) i liczbowe (monosmie, trisomie, tetrasomie, nullisomie)

3. Ekologia:

• podstawowe pojęcia w ekologii
• tolerancja ekologiczna; przykłady gatunków wskaźnikowych; stenobionty i eurybionty
• organizm a środowisko
• interakcje między i wewnątrzpopulacyjne
• strategie rozrodu - r i K
• zależności pokarmowe - interakcje antagonistyczne i nieantagonistyczne wraz z przykładami - allelopatia, pasożytnictwo, drapieżnictwo, roślinożerność, konkurencja, protokooperacja, komensalizm, mutualizm; pojęcie mutualizmu fakultatywnego i obligatoryjnego; łańcuch spasania i detrytusowy; piramidy troficzne; sieci zależności pokarmowych
• materia i energia w ekosystemie
• cechy i struktura populacji; krzywe przeżywania (wklęsła, wypukła) i wzrostu populacji - jotowata i esowata
• cykle biogeochemiczne - węgiel, azot
• struktura i funkcjonowanie ekosystemu
• biomy lądowe
• sukcesja ekologiczna
• zanieczyszczenia środowiska
• gatunki inwazyjne
• źródła i skutki zanieczyszczeń atmosfery, hydrosfery i litosfery; dziura ozonowa, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze, smog
• odpady i ich segregacja - pojemniki do segregacji i zasady segregacji odpadów

4. Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody:

• rodzaje zasobów przyrody oraz skutki ich niewłaściwej eksploatacji
• odnawianie zasobów przyrody
• zrównoważony rozwój
• ochrona zasobów przyrody na co dzień

5. Człowiek i środowisko:

• sposoby ochrony przyrody
• wpływ człowieka na różnorodność biologiczną
• racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody
• różnorodność biologiczna

Zakres tematyczny - PANDA

Klasa V szkoły podstawowej

1. Tkanki i organy roślinne:

• rodzaje tkanek
• przystosowania budowy poszczególnych tkanek roślinnych do pełnienia określonych funkcji
• miejsca występowania tkanek roślinnych
• tkanki pod mikroskopem
• korzeń - funkcje, strefy korzenia, systemy korzeniowe, przekształcenia korzeni
• łodyga - rodzaje pędów, budowa zewnętrzna łodygi, funkcje łodygi, przekształcenia łodygi
• liść - główne funkcje liścia, budowa liścia, przekształcenia liścia

2. Mchy:

• środowisko życia
• budowa i znaczenie mchów
• przedstawiciele mchów
• cechy pospolitych gatunków mchów

3. Widłaki, paprocie i skrzypy:

• miejsce występowania paprotników
• charakterystyczne cechy paproci, skrzypów i widłaków
• budowa zewnętrzna przedstawicieli paprociowych, widłakowych, skrzypowych

Klasa VI szkoły podstawowej

1. Zakres materiału klasy 5 oraz:
2. Stawonogi:

• środowisko życia stawonogów
• charakterystyczne cechy budowy stawonogów
• podział stawonogów na skorupiaki, owady i pajęczaki
• cechy budowy zewnętrznej skorupiaków
• przedstawiciele skorupiaków
• wspólne cechy budowy zewnętrznej owadów
• aparaty gębowe owadów
• odnóża owadów
• przystosowania owadów do życia w różnych środowiskach
• przedstawiciele owadów
• tryb życia pajęczaków
• charakterystyczne cechy budowy zewnętrznej pajęczaków
• przedstawiciele pajęczaków

3. Mięczaki:

• środowisko oraz tryb życia mięczaków
• wspólne cechy mięczaków
• różnice w budowie ślimaka, małży i głowonogów
• przedstawiciele ślimaków, małż i głowonogów

4. Kręgowce zmiennocieplne: Płazy - kręgowce wodno-lądowe:

• środowisko życia płazów
• przystosowania płazów do życia w środowisku wodno-lądowym
• narządy oddechowe płazów
• rozmnażanie i rozwój płazów
• zróżnicowanie budowy i trybu życia płazów
• gatunki płazów żyjące w Polsce
• przegląd płazów
• gatunki chronione płazów

5. Kręgowce zmiennocieplne: Gady - kręgowce, które opanowały ląd:

• środowisko życia gadów
• przystosowania gadów do życia na lądzie
• rozmnażanie się i rozwój gadów
• zróżnicowanie budowy i trybu życia gadów
• błony płodowe i ich rola
• gatunki gadów żyjących w Polsce
• gatunki chronione gadów

Klasa VII szkoły podstawowej

1. Zakres tematyczny klasy 6.
2. Narządy zmysłów człowieka.

• charakterystyka narządów zmysłów
• wady wzroku i słuchu

3. Regulacja nerwowa i hormonalna:

• podział układu nerwowego
• charakterystyka układu nerwowego
• budowa neuronu
• odruchy i budowa łuku odruchowego
• choroby układu nerwowego
• budowa i funkcjonowanie układu hormonalnego

4. Rozmnażanie, wzrost i rozwój:

• budowa i rola żeńskiego i męskiego układu rozrodczego
• choroby przenoszone drogą płciową
• od poczęcia do narodzin; rozwój płodu
• ciąża - planowanie, higiena i zagrożenia
• od narodzin do starości
• podstawowe metody i środki antykoncepcyjne

Klasa VIII szkoły podstawowej

1. Zakres tematyczny klasy 7.
2. Ekologia:

• podstawowe pojęcia w ekologii
• tolerancja ekologiczna; przykłady gatunków wskaźnikowych; stenobionty i eurybionty.
• organizm a środowisko
• interakcje między i wewnątrzpopulacyjne
• strategie rozrodu - r i K
• zależności pokarmowe - interakcje antagonistyczne i nieantagonistyczne wraz z przykładami - allelopatia, pasożytnictwo, drapieżnictwo, roślinożerność, konkurencja, protokooperacja, komensalizm, mutualizm; pojęcie mutualizmu fakultatywnego i obligatoryjnego; łańcuch spasania i detrytusowy; piramidy troficzne; sieci zależności troficznych
• materia i energia w ekosystemie
• cechy i struktura populacji; krzywe przeżywania (wklęsła, wypukła) i wzrostu populacji - jotowata i esowata
• cykle biogeochemiczne - węgiel, azot
• struktura i funkcjonowanie ekosystemu
• biomy lądowe
• sukcesja ekologiczna
• zanieczyszczenia środowiska
• gatunki inwazyjne
• źródła i skutki zanieczyszczeń atmosfery, hydrosfery i litosfery; dziura ozonowa, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze, smog i jego rodzaje
• odpady i ich segregacja - pojemniki do segregacji i zasady segregacji odpadów

3. Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody:

• rodzaje zasobów przyrody oraz skutki ich niewłaściwej eksploatacji
• odnawianie zasobów przyrody
• zrównoważony rozwój
• ochrona zasobów przyrody na co dzień

4. Genetyka:

• genetyka klasyczna I i II Prawo Mendla
• dziedziczenie cech - dominacja zupełna i niezupełna, kodominacja (dziedziczenie grup krwi), cechy sprzężone z płcią Hemofilia i daltonizm); zadania genetyczne
• zmienność organizmów; zmienność mutacyjna; mutacje punktowe i chromosomowe liczbowe - przykłady chorób punktowych - autosomalnych recesywnych, dominujących oraz chorób chromosomowych liczbowych i strukturalnych oraz ich zapisy
• mutacje punktowe (substytucje, insercje i delecje); mutacje chromosomowe strukturalne (delecja, translokacja) i liczbowe (monosmie, trisomie, tetrasomie, nullisomie)
• przykłady cech recesywnych i dominujących u człowieka
• pojęcia: kariotyp, genom, gen, genotyp, mutacja milcząca, spontaniczna, indukowana, dynamiczna, zmiany sensu, zmiany ramki odczytu