EDI gorąco wita i serdecznie zaprasza wszystkich głodnych wiedzy uczniów oraz ich nauczycieli na kolejne edycje konkursów Pingwin i Panda z biologii. Konkursy o różnym stopniu trudności przeznaczone są dla uczniów klas V, VI, VII i VIII szkoły podstawowej (Pingwin i Panda).
Konkursy z biologii odbędą się: 27.11.2020 r. - Pingwin i 23.04.2021 r. - Panda w szkołach, które terminowo dokonały zgłoszenia. Godzinę rozpoczęcia ustala szkolny koordynator konkursu. Każdy konkurs trwa 45 minut + 10 minut na sprawy organizacyjne. Materiały niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia konkursu otrzymają Państwo drogą pocztową na około tydzień przed konkursem (w wypadku nie otrzymania materiałów prosimy o kontakt telefoniczny 22 509-86-70). W przesyłce znajdą Państwo:
- testy,
- karty odpowiedzi,
- druk protokołu z instrukcją przeprowadzenia konkursu,
- druk wpłaty,
- kopertę zwrotną.
Konkursy z biologii przeprowadzane są w formie testów jednokrotnego wyboru. Każdy test to 30 pytań z czterema wariantami odpowiedzi. Wybraną przez siebie odpowiedź uczeń zakreśla zamalowując czarnym lub niebieskim długopisem odpowiednie pole. Za odpowiedź prawidłową uczeń otrzymuje +1 punkt, odpowiedź nieprawidłowa to -1 punkt, a przy braku odpowiedzi punktów 0. Dla najlepszych uczniów EDI przygotował atrakcyjne nagrody.
Jeżeli mają Państwo pytania chętnie odpowiemy. Prosimy o kontakt telefoniczny: (22) 509-86-70 lub na adres e-mail: edi@edi.edu.pl
EDI życzy powodzenia!
Zakres tematyczny - PINGWIN
Klasa V szkoły podstawowej
1. Biologia jako nauka:
- czynności życiowe organizmów
- organizmy wielokomórkowe
- dziedziny biologii jako nauki
2. Biologia i sposoby jej poznania:
- oobserwacje
- doświadczenia
- metoda naukowa i jej etapy
3. Budowa mikroskopu optycznego.
4. Budowa i czynności życiowe organizmów:
- pierwiastki budujące ciało organizmów
- podstawowe grupy związków chemicznych występujących w organizmach (białka, cukry, tłuszcze, kwasy nukleinowe, woda, sole mineralne) i ich funkcje
- komórka zwierzęca i jej budowa
- komórka roślinna i jej budowa
- komórka bakteryjna
- samożywność i fotosynteza (substraty i produkty)
- dlaczego rośliny przeprowadzają fotosyntezę?
- chemosynteza
- cudzożywność
- roślinożercy, mięsożercy, wszystkożercy
- pasożyty i półpasożyty
- sposoby oddychania organizmów (oddychanie tlenowe, fermentacja, substraty i produkty
- rozmnażanie płciowe i bezpłciowe
Klasa VI szkoły podstawowej
1. Zwierzęta i ich królestwo:
- cechy zwierząt
- budowa organizmu zwierzęcego
- kręgowce i bezkręgowce
2. Zwierzęta i ich tkanki:
- rodzaje tkanek
- obserwacje tkanek pod mikroskopem
- krew jako tkanka płynna
- cechy charakterystyczne poszczególnych tkanek
3. Od parzydełkowców do pierścienic:
- budowa parzydełkowców
- postacie parzydełkowców
- znaczenie parzydełkowców w przyrodzie
- przedstawiciele parzydełkowców
- płazińce i ich budowa
- rozwój tasiemca
- przedstawiciele płazińców
- znaczenie płazińców
- charakterystyczne cechy nicieni
- choroby wywoływane przez nicienie
- pierścienice w przyrodzie, ich budowa i znaczenie
- przedstawiciele pierścienic
Klasa VII szkoły podstawowej
1. Aparat ruchu – aktywny i bierny:
- podział, budowa i znaczenie mięśni, szkielet osiowy, obręczy i kończyn, podział i budowa kości
- higiena i choroby układu ruchu
- budowa kręgów stanowiących aparat ruchowy głowy
2. Układ krążenia:
- budowa i funkcja
- budowa naczyń krwionośnych, serca
- grupy krwi
- proces krzepnięcia krwi
- higiena i choroby układu krążenia
- budowa i funkcje krwi
3. Układ odpornościowy:
- budowa i funkcja
- podział odporności
- zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego
UWAGA! Szczegółowe zagadnienia do poszczególnych działów są zbieżne z rozkładem materiału dla klasy 7.
Klasa VIII szkoły podstawowej
1. Genetyka:
- przebieg replikacji
- podziały komórkowe
- ekspresja informacji genetycznej
- cechy kodu genetycznego
- podstawowe pojęcia w genetyce, w tym: gen, genotyp, fenotyp, genom, kariotyp, homozygota, heterozygota, genofor, nukleoid
- budowa kwasów nukleinowych i ich formy; budowa nukleotydu i nukleozydu
- dziedziczenie cech u człowieka, w tym grup krwi; dominacja zupełna; I i II Prawo Mendla
- podział i przyczyny zmienności, w tym: środowiskowa, rekombinacyjna i mutacyjna
2. Ekologia:
- podstawowe pojęcia w ekologii
- właściwości populacji i interakcje międzypopulacyjne
- poziomy troficzne; sieci zależności pokarmowych; łańcuchy troficzne
- przegląd ekosystemów wodnych i lądowych; biomy na ziemi; strefy mórz, oceanów i jezior
- sukcesja pierwotna i wtórna
- krążenie pierwiastków i związków w przyrodzie: węgla, azotu, fosforu, wody, dwutlenku węgla
- zagrożenia i ochrona wód, powietrza i gleby
UWAGA! Szczegółowe zagadnienia do poszczególnych działów są zbieżne z rozkładem materiału dla klasy 8.
Zakres tematyczny - PANDA
Klasa V szkoły podstawowej
1. Tkanki i organy roślinne:
- rodzaje tkanek;
- przystosowania budowy poszczególnych tkanek roślinnych do pełnienia określonych funkcji
- miejsca występowania tkanek roślinnych
- tkanki pod mikroskopem
- korzeń - funkcje, strefy korzenia, systemy korzeniowe, przekształcenia korzeni
- łodyga - rodzaje pędów, budowa zewnętrzna łodygi, funkcje łodygi, przekształcenia łodygi
- liść - główne funkcje liścia, budowa liścia, przekształcenia liścia
2. Mchy:
- środowisko życia
- budowa i znaczenie mchów
- przedstawiciele mchów
3. Widłaki, paprocie i skrzypy:
- miejsce występowania paprotników
- charakterystyczne cechy paproci, skrzypów i widłaków
- budowa zewnętrzna przedstawicieli paprociowych, widłakowych, skrzypowych
- znaczenie paproci, widłaków i skrzypów w przyrodzie
Klasa VI szkoły podstawowej
1. Stawonogi:
- środowisko życia stawonogów
- charakterystyczne cechy budowy stawonogów
- podział stawonogów na skorupiaki, owady i pajęczaki
- cechy budowy zewnętrznej skorupiaków
- przedstawiciele skorupiaków
- znaczenie skorupiaków w przyrodzie i dla człowieka
- wspólne cechy budowy zewnętrznej owadów
- aparaty gębowe owadów
- odnóża owadów
- przystosowania owadów do życia w różnych środowiskach
- przedstawiciele owadów
- znaczenie owadów w przyrodzie i dla człowieka
- tryb życia pajęczaków
- charakterystyczne cechy budowy zewnętrznej pajęczaków
- przedstawiciele pajęczaków
- znaczenie pajęczaków w przyrodzie i dla człowieka
2. Mięczaki:
- środowisko oraz tryb życia mięczaków
- wspólne cechy mięczaków
- różnice w budowie ślimaka, małży i głowonogów
- znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka
- przedstawiciele ślimaków, małż i głowonogów
Klasa VII szkoły podstawowej
1. Narządy zmysłów człowieka:
- charakterystyka narządów zmysłów
- wady wzroku i słuchu
2. Regulacja nerwowa:
- podział układu nerwowego
- charakterystyka układu nerwowego
- budowa neuronu
- odruchy i budowa łuku odruchowego
- choroby układu nerwowego
3. Rozmnażanie, wzrost i rozwój:
- budowa i rola żeńskiego i męskiego układu rozrodczego
- choroby przenoszone drogą płciową
- od poczęcia do narodzin; rozwój płodu
- ciąża - planowanie, higiena i zagrożenia
- od narodzin do starości
- podstawowe metody i środki antykoncepcyjne
4. Układ oddechowy:
- budowa i rola układu
- mechanizm wymiany gazowej
- oddychanie komórkowe
- higiena i choroby układu oddechowego
5. Współczesne zagrożenia zdrowia. Równowaga wewnętrzna organizmu.
6. Zdrowie a cywilizacja. Czynniki chorobotwórcze. Drogi zakażenia. Choroby społeczne, cywilizacyjne, pasożytnicze, zakaźne i genetycznie uwarunkowane.
7. Pierwsza pomoc w przypadku zaburzeń krążeniowo-oddechowych.
UWAGA! Szczegółowe zagadnienia do poszczególnych działów są zbieżne z rozkładem materiału dla klasy 7.
Klasa VIII szkoły podstawowej
1. Ekologia:
- podstawowe pojęcia w ekologii
- tolerancja ekologiczna; przykłady gatunków wskaźnikowych; stenobionty i eurybionty
- organizm a środowisko
- interakcje między i wewnątrzpopulacyjne
- strategie rozrodu - r i K
- zależności pokarmowe; łańcuch spasania i detrytusowy; piramidy troficzne; sieci zależności troficznych
- materia i energia w ekosystemie
- cechy i struktura populacji; krzywe przeżywania i wzrostu populacji - jotowata i esowata
- cykle biogeochemiczne - węgiel, azot
- struktura i funkcjonowanie ekosystemu
- biomy lądowe
- sukcesja ekologiczna
- zanieczyszczenia środowiska
- gatunki inwazyjne
- źródła i skutki zanieczyszczeń atmosfery, hydrosfery i litosfery; dziura ozonowa, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze
- odpady i ich segregacja - pojemniki do segregacji i zasady segregacji odpadów
2. Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody:
- rodzaje zasobów przyrody oraz skutki ich niewłaściwej eksploatacji
- odnawianie zasobów przyrody
- zrównoważony rozwój
- ochrona zasobów przyrody na co dzień
3. Genetyka:
- genetyka klasyczna I i II Prawo Mendla
- dziedziczenie cech - dominacja zupełna i niezupełna, kodominacja (dziedziczenie grup krwi), cechy sprzężone z płcią Hemofilia i daltonizm); zadania genetyczne
- zmienność organizmów; zmienność mutacyjna; mutacje punktowe i chromosomowe liczbowe - przykłady chorób punktowych - autosomalnych recesywnych, dominujących oraz chorób chromosomowych liczbowych i strukturalnych oraz ich zapisy
- przykłady cech recesywnych i dominujących u człowieka
- pojęcia: kariotyp, genom, gen, genotyp, mutacja milcząca, spontaniczna, indukowana, dynamiczna, zmiany sensu, zmiany ramki odczytu
UWAGA! Szczegółowe zagadnienia do poszczególnych działów są zbieżne z rozkładem materiału dla klasy 8.