EDI gorąco wita i serdecznie zaprasza wszystkich głodnych wiedzy uczniów oraz ich nauczycieli na kolejne edycje konkursów Pingwin i Panda z biologii. Konkursy o różnym stopniu trudności przeznaczone są dla uczniów klas V, VI, VII i VIII szkoły podstawowej (Pingwin i Panda).

Konkursy z biologii odbędą się: 27.11.2020 r. - Pingwin i 23.04.2021 r. - Panda w szkołach, które terminowo dokonały zgłoszenia. Godzinę rozpoczęcia ustala szkolny koordynator konkursu. Każdy konkurs trwa 45 minut + 10 minut na sprawy organizacyjne. Materiały niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia konkursu otrzymają Państwo drogą pocztową na około tydzień przed konkursem (w wypadku nie otrzymania materiałów prosimy o kontakt telefoniczny 22 509-86-70). W przesyłce znajdą Państwo:

• testy,
• karty odpowiedzi,
• druk protokołu z instrukcją przeprowadzenia konkursu,
• druk wpłaty,
• kopertę zwrotną.

Konkursy z biologii przeprowadzane są w formie testów jednokrotnego wyboru. Każdy test to 30 pytań z czterema wariantami odpowiedzi. Wybraną przez siebie odpowiedź uczeń zakreśla zamalowując czarnym lub niebieskim długopisem odpowiednie pole. Za odpowiedź prawidłową uczeń otrzymuje +1 punkt, odpowiedź nieprawidłowa to -1 punkt, a przy braku odpowiedzi punktów 0. Dla najlepszych uczniów EDI przygotował atrakcyjne nagrody.

Jeżeli mają Państwo pytania chętnie odpowiemy. Prosimy o kontakt telefoniczny: (22) 509-86-70 lub na adres e-mail: edi@edi.edu.pl

EDI życzy powodzenia!

Zakres tematyczny - PINGWIN

Klasa V szkoły podstawowej 

1. Biologia jako nauka:

• czynności życiowe organizmów
• organizmy wielokomórkowe
• dziedziny biologii jako nauki

2. Biologia i sposoby jej poznania:

• oobserwacje
• doświadczenia
• metoda naukowa i jej etapy

3. Budowa mikroskopu optycznego.

4. Budowa i czynności życiowe organizmów:

• pierwiastki budujące ciało organizmów
• podstawowe grupy związków chemicznych występujących w organizmach (białka, cukry, tłuszcze, kwasy nukleinowe, woda, sole mineralne) i ich funkcje
• komórka zwierzęca i jej budowa
• komórka roślinna i jej budowa
• komórka bakteryjna
• samożywność i fotosynteza (substraty i produkty)
• dlaczego rośliny przeprowadzają fotosyntezę?
• chemosynteza
• cudzożywność
• roślinożercy, mięsożercy, wszystkożercy
• pasożyty i półpasożyty
• sposoby oddychania organizmów (oddychanie tlenowe, fermentacja, substraty i produkty
• rozmnażanie płciowe i bezpłciowe

Klasa VI szkoły podstawowej 

1. Zwierzęta i ich królestwo:

• cechy zwierząt
• budowa organizmu zwierzęcego
• kręgowce i bezkręgowce

2. Zwierzęta i ich tkanki:

• rodzaje tkanek
• obserwacje tkanek pod mikroskopem
• krew jako tkanka płynna
• cechy charakterystyczne poszczególnych tkanek

3. Od parzydełkowców do pierścienic:

• budowa parzydełkowców
• postacie parzydełkowców
• znaczenie parzydełkowców w przyrodzie
• przedstawiciele parzydełkowców
• płazińce i ich budowa
• rozwój tasiemca
• przedstawiciele płazińców
• znaczenie płazińców
• charakterystyczne cechy nicieni
• choroby wywoływane przez nicienie
• pierścienice w przyrodzie, ich budowa i znaczenie
• przedstawiciele pierścienic

Klasa VII szkoły podstawowej

1. Aparat ruchu – aktywny i bierny:

• podział, budowa i znaczenie mięśni, szkielet osiowy, obręczy i kończyn, podział i budowa kości
• higiena i choroby układu ruchu
• budowa kręgów stanowiących aparat ruchowy głowy

2. Układ krążenia:

• budowa i funkcja
• budowa naczyń krwionośnych, serca
• grupy krwi
• proces krzepnięcia krwi
• higiena i choroby układu krążenia
• budowa i funkcje krwi

3. Układ odpornościowy:

• budowa i funkcja
• podział odporności
• zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego

UWAGA! Szczegółowe zagadnienia do poszczególnych działów są zbieżne z rozkładem materiału dla klasy 7.

Klasa VIII szkoły podstawowej

1. Genetyka:

• przebieg replikacji
• podziały komórkowe
• ekspresja informacji genetycznej
• cechy kodu genetycznego
• podstawowe pojęcia w genetyce, w tym: gen, genotyp, fenotyp, genom, kariotyp, homozygota, heterozygota, genofor, nukleoid
• budowa kwasów nukleinowych i ich formy; budowa nukleotydu i nukleozydu
• dziedziczenie cech u człowieka, w tym grup krwi; dominacja zupełna; I i II Prawo Mendla
• podział i przyczyny zmienności, w tym: środowiskowa, rekombinacyjna i mutacyjna

2. Ekologia:

• podstawowe pojęcia w ekologii
• właściwości populacji i interakcje międzypopulacyjne
• poziomy troficzne; sieci zależności pokarmowych; łańcuchy troficzne
• przegląd ekosystemów wodnych i lądowych; biomy na ziemi; strefy mórz, oceanów i jezior
• sukcesja pierwotna i wtórna
• krążenie pierwiastków i związków w przyrodzie: węgla, azotu, fosforu, wody, dwutlenku węgla
• zagrożenia i ochrona wód, powietrza i gleby

UWAGA! Szczegółowe zagadnienia do poszczególnych działów są zbieżne z rozkładem materiału dla klasy 8.

Zakres tematyczny - PANDA

Klasa V szkoły podstawowej

1. Tkanki i organy roślinne:

• rodzaje tkanek;
• przystosowania budowy poszczególnych tkanek roślinnych do pełnienia określonych funkcji
• miejsca występowania tkanek roślinnych
• tkanki pod mikroskopem
• korzeń - funkcje, strefy korzenia, systemy korzeniowe, przekształcenia korzeni
• łodyga - rodzaje pędów, budowa zewnętrzna łodygi, funkcje łodygi, przekształcenia łodygi
• liść - główne funkcje liścia, budowa liścia, przekształcenia liścia

2. Mchy:

• środowisko życia
• budowa i znaczenie mchów
• przedstawiciele mchów

3. Widłaki, paprocie i skrzypy:

• miejsce występowania paprotników
• charakterystyczne cechy paproci, skrzypów i widłaków
• budowa zewnętrzna przedstawicieli paprociowych, widłakowych, skrzypowych
• znaczenie paproci, widłaków i skrzypów w przyrodzie

Klasa VI szkoły podstawowej

1. Stawonogi:

• środowisko życia stawonogów
• charakterystyczne cechy budowy stawonogów
• podział stawonogów na skorupiaki, owady i pajęczaki
• cechy budowy zewnętrznej skorupiaków
• przedstawiciele skorupiaków
• znaczenie skorupiaków w przyrodzie i dla człowieka
• wspólne cechy budowy zewnętrznej owadów
• aparaty gębowe owadów
• odnóża owadów
• przystosowania owadów do życia w różnych środowiskach
• przedstawiciele owadów
• znaczenie owadów w przyrodzie i dla człowieka
• tryb życia pajęczaków
• charakterystyczne cechy budowy zewnętrznej pajęczaków
• przedstawiciele pajęczaków
• znaczenie pajęczaków w przyrodzie i dla człowieka

2. Mięczaki:

• środowisko oraz tryb życia mięczaków
• wspólne cechy mięczaków
• różnice w budowie ślimaka, małży i głowonogów
• znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka
• przedstawiciele ślimaków, małż i głowonogów

Klasa VII szkoły podstawowej

1. Narządy zmysłów człowieka:

• charakterystyka narządów zmysłów
• wady wzroku i słuchu

2. Regulacja nerwowa:

• podział układu nerwowego
• charakterystyka układu nerwowego
• budowa neuronu
• odruchy i budowa łuku odruchowego
• choroby układu nerwowego

3. Rozmnażanie, wzrost i rozwój:

• budowa i rola żeńskiego i męskiego układu rozrodczego
• choroby przenoszone drogą płciową
• od poczęcia do narodzin; rozwój płodu
• ciąża - planowanie, higiena i zagrożenia
• od narodzin do starości
• podstawowe metody i środki antykoncepcyjne

4. Układ oddechowy:

• budowa i rola układu
• mechanizm wymiany gazowej
• oddychanie komórkowe
• higiena i choroby układu oddechowego

5. Współczesne zagrożenia zdrowia. Równowaga wewnętrzna organizmu.
6. Zdrowie a cywilizacja. Czynniki chorobotwórcze. Drogi zakażenia. Choroby społeczne, cywilizacyjne, pasożytnicze, zakaźne i genetycznie uwarunkowane.
7. Pierwsza pomoc w przypadku zaburzeń krążeniowo-oddechowych.
UWAGA! Szczegółowe zagadnienia do poszczególnych działów są zbieżne z rozkładem materiału dla klasy 7.

Klasa VIII szkoły podstawowej

1. Ekologia:

• podstawowe pojęcia w ekologii
• tolerancja ekologiczna; przykłady gatunków wskaźnikowych; stenobionty i eurybionty
• organizm a środowisko
• interakcje między i wewnątrzpopulacyjne
• strategie rozrodu - r i K
• zależności pokarmowe; łańcuch spasania i detrytusowy; piramidy troficzne; sieci zależności troficznych
• materia i energia w ekosystemie
• cechy i struktura populacji; krzywe przeżywania i wzrostu populacji - jotowata i esowata
• cykle biogeochemiczne - węgiel, azot
• struktura i funkcjonowanie ekosystemu
• biomy lądowe
• sukcesja ekologiczna
• zanieczyszczenia środowiska
• gatunki inwazyjne
• źródła i skutki zanieczyszczeń atmosfery, hydrosfery i litosfery; dziura ozonowa, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze
• odpady i ich segregacja - pojemniki do segregacji i zasady segregacji odpadów

2. Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody:

• rodzaje zasobów przyrody oraz skutki ich niewłaściwej eksploatacji
• odnawianie zasobów przyrody
• zrównoważony rozwój
• ochrona zasobów przyrody na co dzień

3. Genetyka:

• genetyka klasyczna I i II Prawo Mendla
• dziedziczenie cech - dominacja zupełna i niezupełna, kodominacja (dziedziczenie grup krwi), cechy sprzężone z płcią Hemofilia i daltonizm); zadania genetyczne
• zmienność organizmów; zmienność mutacyjna; mutacje punktowe i chromosomowe liczbowe - przykłady chorób punktowych - autosomalnych recesywnych, dominujących oraz chorób chromosomowych liczbowych i strukturalnych oraz ich zapisy
• przykłady cech recesywnych i dominujących u człowieka
• pojęcia: kariotyp, genom, gen, genotyp, mutacja milcząca, spontaniczna, indukowana, dynamiczna, zmiany sensu, zmiany ramki odczytu

UWAGA! Szczegółowe zagadnienia do poszczególnych działów są zbieżne z rozkładem materiału dla klasy 8.